อากาศ เป็นสิ่งจำเป็นต่อการมีชีวิตอยู่ของมนุษย์ เพราะถ้ามนุษย์ขาดอากาศในการหายใจเพียงแค่ 1 นาที ก็อาจทำให้เสียชีวิตได้ เมื่อเปรียบเทียบกับการขาดน้ำหรือการขาดอาหารแล้วร่างกายยังสามารถคงอยู่ได้เป็นวันหรือสัปดาห์ นอกจากอากาศจะเป็นสิ่งที่ที่ทำให้ทุกคนดำรงชีวิตอยู่ได้แล้ว อากาศที่ใช้หายใจยังต้องมีคุณภาพดีด้วย โดยไม่มีเขม่า ควัน หรือแก๊สพิษที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ ดังนั้น ถ้าบุคคลที่อยู่อาศัยในบริเวณที่มีอากาศดีย่อมทำให้มีสุขภาพที่ดีตามไปด้วย อีกทั้งช่วยลดปัญหาการเกิดโรคในระบบทางเดินหายใจและโรคปอด
มลพิษทางอากาศ หมายถึง ภาวะของอากาศที่มีสิ่งเจือปนอยู่ในระดับสูงกว่าปกติ จนก่อให้เกิดโทษหรืออันตรายต่อมนุษย์ สัตว์ พืช และทรัพย์สิน สิ่งเจือปนดังกล่าว เช่น ฝุ่นละออง ไอควัน แก๊สพิษ หรือกลิ่นกัมมันตภาพรังสี
แหล่งกำเนิดมลพิษทางอากาศ
แหล่งกำเนิดของมลพิษทางอากาศส่วนใหญ่มักมาจากการกระทำของมนุษย์ มีดังนี้
1) เกิดจากยวดยานพาหนะ ยวดยานพาหนะที่ใช้ในการเกินทางสัญจรของมนุษย์เป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดมลพิษทางอากาศ เพราะการใช้ยวดยานพาหนะแต่ละครั้งจะต้องมีการสันดาปเชื้อเพลิง ซึ่งการสันดาปเชื้อเพลิงที่ไม่สมบูรณ์ของเครื่องยนต์นั้นก่อให้เกิดสารมลพิษที่ระบายสู่บรรยากาศ เช่น แก๊สคาร์บอนมอนอกไซด์ ฝุ่นละอองขนาดเล็ก เขม่า ควัน แก๊สซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ตลอดจนสารตะกั่ว โดยเฉพาะในบริเวณที่มีการจราจรคับคั่งหรือมีการจราจรติดขัดตามเมืองใหญ่ มักประสบกับปัญหามลพิษทางอากาศที่รุนแรง
2) เกิดจากโรงงานอุตสาหกรรม โรงงานอุตสาหกรรมเป็นแหล่งกำเนิดของมลพิษทางอากาศที่สำคัญ เพราะกระบวนการผลิตของโรงงานอุตสาหกรรมทุกประเภทมักมีการเผาไหม้เชื้อเพลิง ทั้งเชื้อเพลิงที่เป็นของแข็ง ของเหลว และแก๊ส ซึ่งทำให้เกิดสารมลพิษทางอากาศมากมาย เช่น โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษ โรงงานผลิตปุ๋ย โรงงานผลิตสารเคมี มักก่อสารมลพิษประเภทไฮโดรเจนซัลไฟด์ ออกไซด์ของซัลเฟอร์ สารระเหยอินทรีย์ กลิ่น และอนุภาคต่างๆ
3) เกิดจากการเกษตรกรรม การเกษตรกรรมทั้งการเพาะปลูกและการเลี้ยงสัตว์เป็นสาเหต์หนึ่งของการเกิดมลพิษทางอากาศได้เช่นกัน ซึ่งส่วนใหญ่มักจะมีปัจจัยมาจากการใช้สารเคมีสารปราบศัตรูพืช การใช้ปุ๋ยเคมี และการเผาซังข้าว หรือการกำจัดมูลสัตว์ที่ไม่ถูกวิธี สิ่งต่างๆเหล่านี้จะเป็นตัวก่อให้เกิดสารมลพิษทางอากาศต่างๆ ที่ส่งผลต่อสุขภาพอนามัยของบุคคล
4) เกิดจากขยะมูลฝอยและสิ่งปฏิกูล ขยะมูลฝอยและสิ่งปฏิกูลที่ไม่ได้ทำลายด้วยวิธีที่ถูกต้อง จะก่อให้เกิดกลิ่นเหม็น เป็นแหล่งเพาะเชื้อโรค และมีสารอันตรายที่ปะปนในอากาศอีกทั้งการเผาทำลายขยะมูลฝอยบางประเภทอาจก่อให้เกิดแก๊สพิษที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ
5) เกิดจากที่อยู่อาศัยหรืออาคารบ้านเรือน แหล่งที่อยู่อาศัยเป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดปัญหามลพิษทางอากาศได้ โดยเกิดจากการเผาไหม้เชื้อเพลิงเพื่อประกอบอาหาร ส่งผลทำให้เกิดขี้เถ้า เขม่า ควัน หรือแก๊สต่างๆ ฟุ้งกระจายในอากาศ
